Bệnh hại lúa có khoảng 20 loài thường xuất hiện ở các tỉnh phía nam tuy nhiên chúng còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố tác động vào để trở thành dịch hay xuất hiện ở một mức độ trung bình hoặc thấp.
BỆNH ĐẠO ÔN TRÊN LÚA
Bệnh đạo ôn trên lúa rất phổ biến
Bệnh Đạo ôn trên lúa: Tác nhân là do nấm (Pyricularia oryzae hay Magnaporthe grisea).
Bệnh đạo ôn tấn công trên nhiều bộ phận của cây lúa như: trên hạt, trên gié thứ cấp, trên cổ bông, trên đốt, trên lá và cả trên cổ lá cờ.
Bệnh này phân bố rất rộng và có mặt ở hầu hết các vùng trồng lúa; về sự gây thiệt hại cho năng suất do bệnh nầy rất khó tính toán vì còn nhiều yếu tố khác kết hợp mà chưa thể đo đạt được hết. Tuy nhiên, khi dịch đạo ôn xảy ra thì sự thiệt hại cho năng suất thấy rõ nét và luôn có ý nghĩa.
Bệnh biểu hiện trên hầu hết các bộ phận của cây lúa
BIỂU HIỆN
Đạo ôn lá: Nấm bệnh đạo ôn thường xuất hiện trên phần gần chóp lá hoặc ở mép lá. Lúc ban đầu chỉ là những chấm nhỏ lần lần phát triển lớn hơn kéo dài ra và nhọn ở 2 đầu, xung quanh vết bệnh có viền màu nâu hoặc nâu đỏ, phần giữa có màu xám tro. Vết bệnh điển hình bình thường có chiều dài khoảng 1,0-1,5cm và chiều rộng từ 0,3-0,5cm. Về kích thước vết bệnh còn tùy thuộc rất nhiều vào giai đoạn lúa bị nhiễm, mức độ kháng nhiễm của giống và các yếu tố về môi trường. Những lá bị nhiễm nặng lá bị khô và chết.
Bệnh đạo ôn ban đầu có dấu hiệu xuất hiện các đốm nhỏ trên lá
Đạo ôn Trên cổ bông: khi bệnh tấn công nơi bị bệnh sẽ bị thối nếu bệnh xuất hiện sớm toàn bộ bông lúa sẽ bị lép, nếu bệnh xuất hiện trễ thì bông lúa thường bị gẫy. Ảnh hưởng lớn cho năng suất lúa.
Bệnh đạo ôn trên cổ bông
Bệnh đạo ôn trên lá và bệnh đạo ôn trên cổ bông 2 giai đoạn này độc lập nhau tuỳ thuộc vào giống:
Giống nhiễm nặng trên lá và nhiễm nặng trên cổ bông (Giống nhiễm)
Giống nhiễm nặng trên lá nhưng nhẹ trên cổ bông (Nhiễm trung bình)
Giống nhiễm nhẹ trên lá nhưng nặng trên cổ bông (Nhiễm trung bình)
Giống kháng trên lá và kháng trên cổ bông (Giống kháng)
Nếu biết được thì dễ dàng theo dõi để quyết định phun thuốc.
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA BỆNH
Trong trường hợp môi trường luá nước nhưng lại bị thiếu nước bệnh cũng phát sinh và gây hại nặng nề. Trường hợp mặt đất ruộng không đồng đều, nơi trũng có chứa nước thì bệnh cũng rất nặng do bón phân Đạm và nước gom lại.
Ở điều kiện nhiệt độ ban đêm thấp bệnh dễ dàng phát triển. Các yếu tố như ẩm độ không khí cao và ẩm độ đất trồng lúa thấp có liên quan rất chặt cho bệnh phát triển.
Bón phân Đạm càng nhiều bệnh phát triển càng mạnh. Hiện nay, có nhiều giống/dòng lúa hiện đang trồng phổ biến trong sản xuất đều bị nhiễm bệnh đạo ôn từ trung bình đến nặng.
Gieo sạ đồng loạt, sạ thưa hay sạ hàng, bón phân cân đối ngay từ đầu vụ cung cấp thêm phân Silic qua lá thì bệnh sẽ ít phát triển hơn.
QUẢN LÝ BỆNH ĐẠO ÔN HẠI LÚA
Làm cách nào để quản lý bệnh đạo ôn
- Đối với bệnh đạo ôn trên lá khi điều kiện thuận lợi bệnh xuất hiện thì tiến hành xử lý thuốc đặc trị.
- Tuy nhiên, đối với bệnh đạo ôn cổ bông thì nên phun ngừa lúc lúa trổ khoảng 5% và phun lại lần 2 lúc lúa trổ đều.
- Ngoài biện pháp canh tác như vệ sinh đồng ruộng, quản lý nước tốt khi ruộng bị bệnh (phải đủ nước) và bón phân cân đối thì có thể dùng biện pháp giống kháng, biện pháp sinh học (sử dụng nấm đối kháng) và biện pháp hoá học để trừ bệnh đạo ôn.
=> Tuy nhiên cần lưu ý: biện pháp hoá học thì cũng có thể bị kháng thuốc sau khi sử dụng thời gian lâu dài. Do vậy, khi sử dụng thuốc hóa học thì phải luân phiên thuốc có “Cách tác động” khác nhau.
Theo: "Baonongnghiepvietnam"
